Jandarma Genel Komutanlığı , 2016 yılından önce MSB bünyesinde iken yapılan bir değişiklik ile İçişleri Bakanlığına bağlanarak disiplin kanununda da önemli değişikliklere gitmiştir. Yapılan değişikliğin ardından Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışan personeller 7068 sayılı genel kolluk disiplin hükümleri hakkında kanun hükmünde kararnameye tabi kılınarak disiplin işlemleri bu kanun doğrultusunda yapılmaya başlanmıştır. İlgili kanunun yeni olması ve kanun hakkında yeterli içtihatlarının bulunmaması nedeniyle verilen birçok disiplin cezası İdare Mahkemeleri tarafından iptal edilmektedir.
Verilen en temel iptal kararları usule ilişkin olup esasa ilişkinde birçok iptal kararı verilmektedir. Usule ilişkin verilen kararların en başında ” Soruşturma dosyası oluşturulmayıp soruşturmacı atanmadan ” yapılan disiplin cezaları gelmektedir. İlgili kanunun 14.maddesinde :
” MADDE 14- (1) Maiyetinden birinin disiplinsizlik teşkil eden bir fiilini veya mesleğe aykırı tutum ve davranışını herhangi bir şekilde öğrenen disiplin amirleri, olayın araştırılmasının gerektiğine kanaat getirirse bizzat ya da yazılı olarak görevlendireceği soruşturmacılar vasıtasıyla disiplin soruşturması yapar. ” denilerek ortaya çıkan disiplinsizlik işlemlerinin soruşturmacı vasıtasıyla yürütülmesi gerektiğini söylemiştir.
Bu bağlamda, maiyetinden birinin disiplinsizlik teşkil eden bir fiilini veya mesleğe aykırı tutum ve davranışını herhangi bir şekilde öğrenen disiplin amirlerinin, olayın araştırılmasının gerektiğine kanaat getirmesi hâlinde BİZZAT ya da yazılı olarak görevlendireceği soruşturmacılar vasıtasıyla DİSİPLİN SORUŞTURMASI YAPACAĞI yolundaki hüküm, disiplin amirine SORUŞTURMA AÇIP AÇMAMA konusunda yetki vermekte olup SORUŞTURMA AÇMAKSIZIN İLGİLİLERE DİSİPLİN CEZASI VERME YETKİSİ VERMEMEKTEDİR. Nitekim maddenin diğer fıkralarında da disiplin soruşturması yapacak kişiler ile soruşturmacının görev ve yetkilerine ilişkin düzenlemeler getirilmesi belirtilen hususu teyit etmektedir. (Madde 15)
Disiplinsizlik teşkil eden bir fiili veya mesleğe aykırı tutum ve davranışını herhangi bir şekilde öğrenen disiplin amirine, olayın araştırılmasının gerektiğine kanaat getirmesi durumunda disiplin soruşturması açma yetkisi tanıdığı anlaşılmaktadır. Buna göre disiplin amiri, olayın araştırılması gerektiğine kanaat getirirse disiplin soruşturması açacak; olayın araştırılmasına gerek görmemesi durumunda ise herhangi bir işlem yapmayacaktır. İtiraz konusu kuralın DİSİPLİN AMİRİNE DİSİPLİN SORUŞTURMASI AÇMADAN DİSİPLİN CEZASI VERME YETKİSİ TANIMASI SÖZ KONUSU DEĞİLDİR. (Madde 17)
Danıştay’ın konuya ilişkin içtihatlarında da belirtildiği üzere, disiplin suçu teşkil eden fiillerle ilgili olarak CEZA VERİLMEDEN ÖNCE SORUŞTURMA YAPILMASININ ZORUNLU OLDUĞU yolunda olup yapılacak soruşturmada olayla ilgili TANIK ve SORUŞTURULANIN İFADELERİNİN alınması, isnat olunan fiille ilgili LEHE ve ALEYHE tüm DELİLLERİN ARAŞTIRILMASI ve yasal süre içinde İSNAT OLUNAN FİİLLERİN BİLDİRİLEREK SORUŞTURULANIN SAVUNMASININ ALINMASI disiplin hukukunun temel ilkeleri arasında sayılmıştır .(İDDK, E.2014/2295, K.2017/768, 23/2/2017; 12.D., E.2012/8526, K.2013/9926, 9/12/2013; E.2015/654, K.2018/3551, 4/10/2018; 5.D., E.2016/7742, K.2018/16963, 30/10/2018). (Madde 18)
Konuya ilişkin Balıkesir İdare Mahkemesi’nin 18.09.2012 tarili, 2011/1887E ve 2012/1814K sayılı kararında;‘’ …Bu durumda, davacı hakkında soruşturmacı tayin edilip soruşturma raporu alındıktan sonra disiplin amirince cezalandırma konusunda bir karar verilmesi gerekirken, olayda soruşturmacı tayin edilmeksizin ve usulüne uygun bir soruşturma yapılmaksızın, disiplin amirince davacının doğrudan savunması alınarak tesis edilen dava konusu disiplin cezası işleminde ve bu işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. ” denilerek soruşturmacı tayin edilmeden verilen disiplin cezasının iptalinin gerektiği belirtilmiştir.
Anayasa Mahkemesi ” Esas Sayısı: 2019/8 Karar Sayısı : 2019/26 Karar Tarihi : 11/4/2019 R.G. Tarih – Sayı : 17/5/2019 – 30777 ” sayılı kararında da bu durumun hukuka aykırılığı açıkça belirtmiştir.
Danıştay 10. Dairesi’nin 1988/191E ve 1989/454K sayılı kararında;‘’…Soruşturma işi soruşturmacı tayini ile başlar…” hükmü bulunmaktadır.
Açıklamış olduğumuz tüm bu nedenlerden de anlaşılacağı üzere soruşturmacı tayin edilmeden verilmiş olan iptali mümkün olup ilgili işlemler için profesyonel yardım alınması gerekmektedir.
